14 mei 2020
Het versoepelen van coronamaatregelen en heropening van onderwijs en andere sectoren heeft consequenties voor het openbaar vervoer. Daarom hebben vervoerders samen met de decentrale overheden en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gewerkt aan een protocol. Het protocol gaat in op hoe het gaat werken als je reist met het ov en welke maatregelen getroffen worden voor een verantwoorde en veilige reis. Wat mogen reizigers en ov-personeel van elkaar verwachten? Hoe moet iedereen zich gedragen en welke maatregelen worden op stations, haltes en in materieel getroffen?
Uniforme maatregelen en maatwerk waar nodig
Het protocol is een levend document. Bedrijven blijven monitoren hoe het gaat en wat er eventueel extra nodig is. Het belangrijkste uit het protocol is dat gestreefd wordt naar uniforme maatregelen in het openbaar vervoer. En dat maatwerk geleverd wordt waar nodig, dit wordt uitgewerkt per vervoerder.
Openbaar vervoer blijft alleen voor noodzakelijke reizen
1,5 meter afstand bewaren blijft zoveel mogelijk op stations en bij haltes gelden. En ook in de trein, bus, tram, metro en (veer)boot blijft voldoende afstand bewaren de norm. Dit kan alleen als het openbaar vervoer gebruikt wordt voor noodzakelijke reizen. Daarnaast worden reizigers opgeroepen zoveel mogelijk thuis te werken, buiten de spits te reizen en drukke plekken te mijden.
Maximale dienstregelingen vanaf 1 juni
Vervoerders bereiden hun dienstregelingen voor vanaf 1 juni. Uitgangspunt is dat er dan maximaal wordt gereden, met maatwerk per regio en vervoerder, zodat reizigers zoveel mogelijk afstand van elkaar kunnen houden. De verwachting is dat er dan gemiddeld zo’n 40 procent van de zit- en staplekken beschikbaar is. De dienstregelingen gelden voor de hele zomer tot september. Bedrijven monitoren het gebruik regelmatig en dit kan leiden tot tussentijdse aanpassingen.
Mondkapje verplicht voor reizigers
Omdat 1,5 meter afstand in de trein, bus, tram, metro en (veer)boot niet altijd haalbaar is, is een mondkapje in het ov per 1 juni verplicht voor reizigers. Het gaat om niet-medische mondkapjes zonder filter (bijvoorbeeld van katoen) die de reiziger zelf moet verzorgen en tijdig, dus voor het instappen, op moet zetten. OV-medewerkers krijgen van hun werkgever mondkapjes (niet-medische). BOA’s die belast zijn met de handhaving op coronamaatregelen worden – net als politie – voorzien van een “coronakit” met professionele maskers als extra bescherming bij incidenten.
Chauffeur en trambestuurder afgeschermd
Onderzocht wordt om de plaats van de buschauffeur en trambestuurder af te scheiden met een spatschot. Deze afscheidingen moeten eerst goedgekeurd en veilig zijn. Dit wordt landelijk afgestemd met alle partijen en per ov-bedrijf met de eigen medezeggenschap. Als de chauffeur is afgeschermd, is voor instappen ook weer mogelijk. Dit is waarschijnlijk nog niet gereed per 1 juni. Tot die tijd blijven reizigers achter instappen.
Werkinstructies voor ov-medewerkers
Vervoerders maken werkinstructies met afspraken over hoe medewerkers hun werk veilig kunnen doen. OV-personeel met klachten kan zich laten testen; net als docenten in het onderwijs. Er zijn voldoende testen beschikbaar. Per bedrijf worden de werkinstructies en de veiligheid voor de medewerkers uitgewerkt en met de medezeggenschap overlegd.
Gastvrij, servicegericht en verantwoord reizen
Ook in coronatijd willen de ov-bedrijven gastvrij zijn, waarbij service en verantwoord reizen het uitgangspunt zijn. Dat is dan ook waar ov-personeel zich op concentreert. Zoals het begeleiden van reizigers als zij instappen en plaatsnemen in het voertuig. Ze maken reizigers attent op de specifieke coronaregels, zoals afstand houden en het dragen van een mondkapje. Uitgangspunt is dat reizigers zich gemakkelijk aan de regels kunnen houden. Als het nodig is hebben BOA’s de bevoegdheid boetes te geven voor onvoldoende afstand houden en het niet dragen van mondkapjes.
Maatregelen om afstand te houden
Het kabinet maakt afspraken met onderwijssectoren en koepelorganisaties van werkgevers om de toestroom van het aantal ov-reizigers te beperken en spreiding over de dag te realiseren. Daarnaast worden maatregelen genomen op stations, bij haltes en in de voertuigen. Zo worden toegangspoortjes bijvoorbeeld om en om opengesteld in verband met 1,5 meter afstand bij het in- en uitchecken.
Ook in de voertuigen worden maatregelen genomen om reizigers te helpen voldoende afstand te bewaren. De maatregelen zijn aangepast aan het type voertuig. Dit betekent dat deze in een trein anders zijn dan in een bus, tram of metro. En dat er ook tussen bussen verschillen bestaan. Dit is maatwerk. De komende weken worden deze hulpmiddelen per vervoerder verder uitgewerkt en gecommuniceerd. Overigens zijn dit hulpmiddelen en blijft het de verantwoordelijkheid van de reizigers zelf om voldoende afstand te bewaren.